20 januari j.l. heeft de informatieavond over ringslangen plaats gevonden in het Trefpunt. De biljartzaal zat vol toehoorders. Er is een hoop informatie gedeeld.
De heren Fred Haaijen en Jan van den Berg hebben een duidelijke presentatie gegeven over ringslangen in het algemeen en de ringslang op Marken. Fred is stadsecoloog van de gemeente Amsterdam en coördinator van de ringslangwerkgroep Waterland Oost. Jan is een enthousiaste vrijwilliger die al veertig jaren in touw is om ringslangen te beschermen. De heer Marco van Wieringen gaf ook een presentatie over hoe Rijkswaterstaat omgaat met de ringslangen bij de dijkversterking. Marco is adviseur Water en Natuur bij Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat heeft aan de zuidkant in de dijk op meerdere plekken winterverblijven gemaakt. (zie hiervoor foto’s in de powerpointpresentatie winterverblijven).
Tijdens de presentatie werd o.a. duidelijk dat de ringslang totaal ongevaarlijk is voor de mens. Zijn leefgebied is de natte polder(sloot) en dijk. Zijn voedsel bestaat uit kikkers en padden. De ringslang is niet giftig.
Er werden een aantal kritische vragen gesteld. Zo werd opgemerkt dat het aantal kikkers op Marken is gedaald sinds de opkomst van de ringslang maar dit wordt betwijfeld door Fred en Jan. Er zijn bijvoorbeeld ook veel meer Zilverreigers dan voorheen. Ook zijn er veel karpers die veel kikkerdril eten, Er kunnen dus meerdere oorzaken zijn waardoor het aantal kikkers is gedaald. De ringslang heeft weinig voedsel nodig omdat deze koudbloedig is. Ze eten hooguit een paar kikkers per jaar. Er is navraag gedaan bij Ravon (dé kennisorganisatie voor reptielen, amfibieën en vissen). Conclusie is dat invloed van ringslangen op de omvang van de kikkerpopulatie heel onwaarschijnlijk is en dat er veel andere predatoren zijn met meer invloed, zoals reigers, vissen, zilverreigers e.a. Nader onderzoek naar de invloed van ringslangen op de kikkerpopulatie heeft dan ook geen zin. Ook werd er gevraagd of eieren en kuikens van Weidevogels op het menu staan maar dat is niet het geval. Een andere vraag was of de broeihopen rond Marken een compensatie zijn voor IJburg. Dat klopt. Waterland is een belangrijk leefgebied en een soort van knooppunt voor verschillende populaties. Marken en Waterland-Oost zijn belangrijke gebieden zijn. Tegenwoordig worden de broedhopen in Waterland en Marken onderhouden door vrijwilligers. De meningen zijn verdeeld of er altijd al slangen op Marken zijn geweest maar volgens de heren Fred en Jan is dit wel het geval.
De broeihopen die langs de Markerdijk liggen dienen als broeiplaats voor de ringslangen. Er zijn 3 broeihopen waarvan 1 bij de Bukdijk, 1 ten noorden van de vuurtoren en 1 bij het kruis. Voorheen legden ringslangen hun eieren in mesthopen maar die zijn er vrijwel niet meer waardoor broeihopen noodzakelijk zijn voor de voortplanting. Vrijwilligers verversen deze hopen elk jaar waarbij de eieren die erin zitten worden tellen. Bij de laatste telling in 2019 zijn 663 lege eieren gevonden waarvan Fred er een aantal had meegenomen voor het publiek. Een groot deel van de jongen overleeft de eerste maanden niet omdat er vele natuurlijke vijanden zijn. De schatting is dat er momenteel ongeveer 100 tot 200 slangen op Marken zitten. De ringslang is zeer mobiel dus ze verspreiden zich snel, vooral via het water omdat het goede zwemmers zijn.
Fred en Jan zijn van plan om van de zomer op Marken een excursie te organiseren Zodra hier duidelijkheid over is zullen wij hierover informatie er verstrekken via het nieuwsblad en deze website.
Voor verdere informatie verwijs ik u door naar de powerpointpresentaties van Fred, en Jan en van Marco
Presentatie Fred Haaijen en Jan van de Berg
Presentatie Marco van Wieringen